De woonboot van Diana Evers heeft zijn ligplaats aan het Zennegat. Op deze Mechelse uithoek haken drie rivieren, diverse fietsroutes en trage bruggen in elkaar. Evers’ waternest kent de warmte van een knetterende kachel, heeft nerveuze waterhoentjes als dichtste buren en ramen die uitkijken op het riet van de overkant. Hier geniet de oermoeder van MEDIV van haar pensioen. Niet om in te dommelen — haar boot is een vaak bezochte praatbarak — wel om in alle vrijheid te doen waar ze zin in heeft.
‘Je hoeft de mening van de ander niet goed te keuren om er begrip en respect voor te kunnen hebben’
Als naoorlogs kind behoorde Diana Evers tot de eerste generatie vrouwen die vrij konden en mochten studeren. Aan de Leuvense universiteit behaalde ze haar kandidatuur Politieke en Sociale Wetenschappen. Ze zette haar studies stop en volgde haar man naar verre en minder verre buitenlanden: Congo, Joegoslavië, Zuid-Korea. Tijdelijk, want later keerde ze terug naar de universiteit en studeerde in 1983 af als sociologe. Het was in die tijd allerminst evident als moeder van drie, en nog minder als gescheiden vrouw. Evers had de weg van de weerhaakjes gekozen: ze nam als vrouw het heft in eigen handen en vroeg de echtscheiding aan met de vader van haar drie kinderen. Haar persoonlijke ervaring met echtscheiding, in die jaren een taboe, zou een leidraad blijven voor haar pionierswerk binnen de Vlaamse bemiddelingssector.
Bemiddeling in het vizier
Na een jobervaring in het tweedekansonderwijs in Leuven ging Diana Evers als onderzoekster aan de slag bij professor Henri Dumont, gezinssocioloog aan de KU Leuven. Toen Dumont voorzitter werd van de Federatie van de toenmalige centra voor levens- en gezinsvragen (CLG’s), ging Evers in op zijn aanbod om directrice te worden. Het was 1994 toen Diana Evers in Ierland iemand ontmoette die haar over de maatschappelijke inbedding van bemiddeling in Ierland vertelde. ‘Tijdens dat gesprek viel hij bijna van zijn stoel toen ik hem zei dat we dat in België niet kenden. Toen hij me over de mogelijkheden van bemiddeling vertelde, was ik meteen verkocht.’ Vooral de idee dat verschillen mochten bestaan en dat je vanuit die verschillen met elkaar aan de slag kan, triggerden haar. Ze had dat als kind al ervaren, had altijd het gevoel gehad dat ze een vat vol tegenstellingen was. ‘Ik was de eeuwige twijfelaar die dacht: “je kan het ook anders bekijken.” Dat werd afgedaan als “besluiteloos”, terwijl ik, zo leerde ik later, gewoon nieuwsgierig was naar de verschillen.’
Terug in België stond haar besluit vast: dit zou ze ook introduceren in Vlaanderen. Ze nodigde dé bemiddelaar-trainer, de inmiddels overleden Nederlandse Donald MacGillavry, uit. Hij kwam in Mechelen een eerste opleiding in scheidingsbemiddeling geven voor de medewerkers van de CLG’s. Het was een groot succes en nadat ze stage liep bij MacGillavry, begon Diana zelf opleidingen te geven. Ze richtte de vzw Equivalent op en stelde, samen met een bevriende relatietherapeute, een kindertherapeute en een advocaat een team samen dat inzette op bemiddelbare echtscheidingen. ‘We namen in onze praktijk niet alleen de ouders maar ook de kinderen mee aan de tafel. Ons doel was van een of-of-verhaal een en-en-verhaal te maken waar iedereen zich in kon vinden.’
‘Ik geloof dat het mondiale bewustzijn maar vooruitgaat als we breder en dieper leren kijken’
Het startpunt
Officieel bestond bemiddeling als conflictafhandeling nog niet, vertelt Diana, maar Equivalent maakte de alternatieve methode kenbaar bij rechters. ‘We lieten hen weten dat echtscheidingen bemiddelbaar waren buiten de weg van het juridisch steekspel.’ Stilaan begonnen rechters hun weg naar bemiddelaars te vinden.
In 1999 gaf Diana Evers haar eerste opleiding aan notarissen via de Federatie van Notarissen. ‘Dat was dankzij Louis Steenackers, toenmalig notaris die bemiddeling op een notarissencongres voorgesteld had, geïnspireerd door zijn nonkel in Canada, de bakermat van bemiddeling.’ Even later vroeg de dienst Permanente Vorming van de KU Leuven aan Evers om een bemiddelingsopleiding te starten in de juridische en psychologische aspecten van echtscheiding. Zo ging de bal aan het rollen. Ook een eerste training voor buurtbemiddelaars in Leuven ging van start en Diana werkte nu vanuit Hara, haar eigen bvba voor opleidingen, supervisie en bemiddelingspraktijk.
In 2004 besliste ze samen met Rudy Vandamme, expert in communicatietheorieën en auteur van diverse boeken over coaching, om een volwaardig opleidingsinstituut op te richten.
MEDIV was geboren. In 2005 ging de Wet op Bemiddeling in voege en kreeg MEDIV van de Federale Bemiddelingscommissie zijn erkenning als opleidingscentrum. ‘We groeiden en gingen verder dan echtscheidingsbemiddeling. We stapten over naar familiale bemiddeling en startten opleidingen voor een brede waaier van professionele doelgroepen die wilden leren anders om te gaan met conflicten.’
Werk op de plank
In 2017 gaf Diana Evers de fakkel door en vertrouwde ze MEDIV toe aan de huidige zaakvoerders Anouk Moors en Luc Vande Reyde. Niet voor niets woont ze vandaag in een randgehucht van Mechelen. Hier, in deze stad, begon het dertig jaar geleden. ‘Ik ben zot van Mechelen. Ik vind het een prachtige stad met een warmte en openheid die ik in andere steden minder terugvind. Er lijkt hier meer ruimte te zijn om met de verschillen op dezelfde lijn te staan.’ Evers mag dan genieten van de rust, ze heeft nog genoeg plannen, vertelt ze.
Omgaan met verschillen, bemiddeling en verbinding zal haar leidraad blijven. ‘Ik geloof dat het bewustzijn van de wereld maar vooruitgaat als we breder en dieper leren kijken dan wat ons wordt ingefluisterd door onze patriarchale cultuur en ons economisch systeem. Nu schrijven egocentrisme, consumentisme en het grote geld ons voor wat we moeten denken en doen. Wie afwijkt is de vijand. Net daar springt bemiddeling in: je hoeft de mening van de ander niet goed te keuren om er begrip, respect voor te kunnen hebben. Dat begrijpen is al heel wat, het is een eerste stap in het zoeken naar een oplossing.’ En een tweede stap, zegt Evers, is dat vrouwen, naast mannen, meer ruimte innemen in dit proces. ‘Ze kunnen hun zachte kracht mee inzetten voor een bemiddeling.’
Dit interview verscheen in het MEDIVmagazine #1: iedereen bemiddelt. U kunt het magazine gratis bestellen via https://mediv.be/boekenwinkel/bemiddeling/medivmagazine-1-detail
